صدور اجرائیه چک برگشتی
هنگامی که چک صادر می‌کنید، تعهد می‌کنید که مبلغ مشخص شده را در تاریخ معین شده در حساب خود موجود کنید. اما برخی افراد بدون تضمین مالی کافی، چک را صادر می‌کنند. برای حل این مشکلات، قوانین صدور چک و برگشت آن اقدامات ویژه‌ای را پیش‌بینی کرده است. اگر ابلاغیه قانونی به صادر کننده چک ارسال شده باشد اما او در زمان مقرر به پرداخت نپرداخته باشد، گیرنده چک می‌تواند درخواست صدور اجراییه چک را مطرح کند. در این حالت، گیرنده چک مجاز است با کمک مراجع قانونی اقداماتی مانند توقیف اموال یا جلب صادر کننده چک را آغاز کند. وکیل چک برگشتی نیز همراه گیرنده چک است تا در پیگیری پرونده و انجام مراحل قانونی به او کمک کند.
روش های صدور اجرائیه چک برگشتی
صدور اجرائیه چک برگشتی به دو روش انجام میشود:
- روش اول: در این روش، گیرنده چک می‌تواند به اداره ثبت مراجعه کرده و تقاضای بازگشت چک را ثبت کند. سپس، پس از تکمیل فرم درخواست اجرائیه، صادرکننده چک زمان معینی دارد تا مبلغ مشخص شده در چک را به حساب مربوطه واریز کند. در صورت عدم واریز مبلغ، دارنده چک می‌تواند با حکم صادرشده از اداره ثبت، از توقیف اموال صادرکننده چک استفاده کند.
- روش دوم: فرد گیرنده چک باید به یک دفتر خدمات قضایی مراجعه و درخواست صدور اجرائیه چک برگشتی را ارائه کند. در این صورت، دادگاه ابلاغیه‌ای به صادرکننده چک ارسال می‌کند و ۱۰ روزه مهلت واریز مبلغ به حساب تعیین شده توسط دادگاه را تعیین می‌کند. در صورت عدم پرداخت مبلغ در مهلت تعیین شده، دادگاه می‌تواند به فرد مورد نظر حکم توقیف اموال و اقدامات لازم دیگر را صادر کند.
شرایط صدور اجرائیه چک برگشتی
بر اساس قانون جدید چک که در سال ۱۳۹۷ به اجرا درآمد، دادگاه مجاز به صدور فوری اجرائیه چک برگشتی است. با این حال، برای درخواست این نوع اجرائیه، گیرنده چک باید با ارائه گواهی عدم پرداخت به دادگاه عمومی و حقوقی مراجعه کند و با کمک وکیل خود، یک طرح درخواست برای صدور اجرائیه چک برگشتی تنظیم و ارسال کند. بر اساس ماده ۱۲ قانون صدور چک، در صورتی که اجرای چک برگشتی در دادگاه درخواست شود، موارد زیر باید وجود داشته باشد:
- چک نباید به صورت سفید امضا شده باشد.
- متن چک نباید به شرط وصول آن متوقف شده باشد.
- در متن چک نباید مشخص شده باشد که چک برای تضمین معامله یا تعهدی صادر شده است.
- چک نباید به عنوان تضمین معامله ارائه شده یا به شرطی وابسته باشد.
- نباید ثابت شود که چک بدون تاریخ صادر شده یا تاریخ صدور آن به طور غیرقانونی درج شده باشد.
مراحل صدور اجرائیه چک برگشتی
مراحل صدور اجرائیه چک برگشتی به این صورت است:
در مرحله اول، گیرنده چک باید به دادگاه مراجعه کند و گواهی عدم پرداخت چک را اخذ کند.
دوم، پس از دریافت گواهی عدم پرداخت، به بانک مراجعه و کد رهگیری چک را کسب می‌کند.
سوم، با همکاری وکیل چک، درخواست صدور اجرائیه چک برگشتی را تدارک می‌بیند.
درخواست صدور اجرائیه را به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه می‌دهد تا آن را ثبت کنند.
دادگاه مدارک ارائه شده، شامل چک و گواهی عدم پرداخت چک را به بررسی می‌گذارد.
در صورت تایید مدارک، دادگاه اجرائیه چک برگشتی را صادر کرده و آن را به صادر کننده چک ابلاغ می‌کند.
هشدار مهم این است که متقاضی تنها در شرایط خاصی می‌تواند حکم جلب صاحب چک برگشتی را دریافت کند، به این صورت که اقدامات صدور اجراییه چک از طریق دادگاه یا اداره ثبت را انجام داده باشد.
مراحل بعد از صدور اجرائیه چک برگشتی
بعد از ارسال ابلاغیه چک، به صادر کننده یک مهلت ۱۰ روزه برای واریز مبلغ چک به حساب مشخص شده تعیین میشود. اگر مبلغ چک در مهلت تعیین شده پرداخت نشود، گیرنده چک می‌تواند بعد از گذشت ۱۲ روز از تاریخ صدور ابلاغیه، برای تشکیل پرونده اجرایی به دادگاه محلی مراجعه کند.
پس از تشکیل پرونده اجرایی، درخواست‌کننده می‌تواند عملیاتی را همچون توقیف سه‌گانه اموال، ثبت اسناد، راهنمایی و رانندگی) و حساب بانکی فرد صادرکننده چک را انجام دهد. اگر صادرکننده چک دارای اموال مصادره‌پذیر نباشد، گیرنده چک می‌تواند حکم جلب چک صیادی را اخذ کرده و شخص متقابلا مسئول پرداخت باشد.
