چک برگشتی

در این مقاله به یکی از معضل‌های مالی و تجاری امروز ما، یعنی چک برگشتی یا چک بلامحل و عواقب برگشت خوردن چک پرداخته می شود. این مشکل به اندازه‌ای گسترده شده است که اکثر پرونده‌های قضایی مرتبط با معاملات و روابط مالی را به خود اختصاص داده است. از آنجایی که چک برگشتی برای هر یک از ما ممکن است رخ دهد، باید توجه خاصی به این موضوع داشته باشیم.

مطابق مقررات قانونی، صادر کننده چک باید تا تاریخ درج شده در آن، مبلغ نوشته شده در چک را در حساب بانکی خود داشته باشد. در غیر این صورت، چک صادر کننده می تواند برگشت زده و علیه صادر کننده چک، اقدامات قانونی لازم انجام شود. این نوع چک ها را چک برگشتی یا چک بلامحل می گویند.

چک یک وسیله پرداخت معتبر است که قادر به تأخیر و جا به جایی پول به زمان آینده است. این سند لازم الاجرا توسط صادر کننده آن، بانک را ملزم می­کند تا در صورت ارائه چک توسط دارنده در تاریخ مقرر، مبلغ مشخص شده بر روی آن را پرداخت کند. امروزه، بر اساس قانون جدید، ثبت چک در سامانه صیاد نیز ضروری است. این ثبت، سند چک را در بانک‌ها معتبرتر و قابل قبول­تر می‌کند. بنابراین، هنگام دریافت چک حتماً به ثبت آن توجه کنید، زیرا روش برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده سخت­تر و پیچیده‌تر است.

عواقب برگشت خوردن چک

از سال ۱۴۰۰، قانون چک برگشتی بازنگری شد تا ضمن کاهش چک برگشتی، دارندگان چک را مجاب کند که با احتیاط بیشتری رفتار کنند. این قانون محرومیت‌های شدیدی برای دارندگان چک در نظر گرفته است تا آنها را از بلامحل شدن چک‌های خود جلوگیری کنند. طبق قانون جدید، دارنده چک برگشتی با مواجه شدن با چک محرومیت‌های زیر روبرو است:

• ممانعت از افتتاح کردن حساب بانکی جدید و صدور کارت بانکی جدید، حتی کارت هدیه.
• توقف تمام گردش مالی و پولی در همه حساب‌های بانکی و کارت‌های بانکی به میزان مبلغ چک.
• عدم پرداخت تسهیلات بانکی یا صدور ضمانتنامه‌های ارزی و ریالی.
• باز نکردن اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی.
• ارائه نکردن دسته چک جدید در سامانه صیاد.
• عدم صدور چک جدید.

ممنوعیت‌های اعلام شده تا زمان پرداخت کامل بدهی و خاتمه یافتن سوء اثر چک برگشتی، ادامه دارد تا زمانی که تمام بدهی‌ها جبران شده و اثر چک برگشتی از فهرست سوء اثر حذف شود.