شکایت کیفری چک برگشتی و بلامحل

یکی از راه‌های شکایت دارنده و ذینفع از صادرکننده چک است که به دادسرا شکایت می‌کند و در صورت صدور چک بلامحل، اعلام جرم می‌کند. این نوع شکایت تحت عنوان شکایت کیفری چک برگشتی شناخته می‌شود. چک‌هایی که واجد شرایط شکایت کیفری هستند در زبان عامیانه به عنوان چک کیفری شناخته می‌شوند. هنگامی که چک برگشت خورده است، گزینه‌های شکایت کیفری، حقوقی، اجرایی و ثبتی وجود دارد. با این حال، انتخاب گزینه مناسب بستگی به شرایط خاص دارد. برای انتخاب بهترین راه حل، مشورت با یک وکیل متخصص در زمینه چک و دعاوی ناشی از اسناد تجاری توصیه می‌شود تا قبل از اقدام، به بهترین راه شکایت مطالبه وجه چک و ایجاد فشار به صادرکننده چک برسند.

شرایط شکایت کیفری چک

تحت شرایطی چک فاقد وصف کیفری می­شود و نمی‌توان آن را با جنبه کیفری پیگیری کرد. بلکه زمانی می‌توان آن را با جنبه کیفری دانست که هیچ یک از شرایط و اوصاف زیر برای چک برقرار نباشد.

• چک بدون تاریخ
  • چک‌هایی که تاریخ بر روی آنها نوشته نشده است، به اصطلاح، چک‌های سفید تاریخ نامیده می‌شوند. در این چک‌ها، تاریخ بر عهده دارنده آن است و تولید چنین چک‌هایی منع شده نیست، ولی دارنده از حق مطالبه آن محروم نمی‌شود. با این حال، در خصوص صدور چنین چک‌هایی، امکان طرح شکایت کیفری وجود ندارد.
• چک سفید امضاء
  • سند به امضای صادرکننده امضاء شده است، اما تاریخ صادر و بقیه قسمت‌ها یا قسمتی از آن‌ها سفید است. تنظیم بقیه قسمت‌ها به متصدیان واگذار شده است.
• چک مشروط
  • چکی معین شده است که پرداخت وجه آن به شرط حصول یک معیار در آینده انجام می شود. به مثال، در چک نوشته شده است که وجه آن بعد از کسب جایزه اسب مسابقه باید پرداخت شود.
• چک تضمین
  • تضمین حسن انجام کار یا پرداخت وجه با صدور چکی توسط یک طرف به منظور اطمینان طرف دیگر از حسن انجام کار یا پرداخت وجه بلامانع می‌شود. در این چک‌ها، واژه «تضمین» نقش مهمی بازی می‌کند و نشان می‌دهد که طرفی مسئولیت خود را برای حسن انجام کار یا پرداخت وجه بر عهده گرفته است.
  • مستاجران معمولاً از صدور چک تضمینی برای موجران استفاده می‌کنند تا از وثیقه میزبانی تضمین کنند که با انقضای قرارداد، ساختمان یا ملک اجاره‌ای را تحویل دهند.
• ضرورت رعایت مهلت زمانی
  • اگر بخواهید چک را به دادگاه کیفری ببرید، باید تا تاریخ نوشته شده در چک یا ظرف ۶ ماه پس از آن به بانک مراجعه کنید و وجه چک را مطالبه نمایید. اگر بانک چک را نپرداخت، گواهی عدم پرداخت دریافت خواهید کرد. سپس باید ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت به دادسرای محل وقوع جرم مراجعه کرده و شکایت کیفری چک را مطرح نمایید.

یک نمونه شکواییه یا متن شکایت صدور چک بلامحل

نام و مشخصات شاکی : آقای …………… با وکالت ……….. به نشانی ………. .

نام و مشخصات مشتکی عنه : آقای………… به نشانی ……………. .

موضوع شکایت : صدور چک بلامحل

محل وقوع جرم : بانک تجارت ایران

تاریخ وقوع جرم : 90/5/10

دلایل:

1- رونوشت مصدق چک    

2- رونوشت مصدق گواهی عدم تادیه           

3- وکالت نامه

شرح شکواییه چک بلامحل

دادستان محترم عمومی شهرستان تهران

با سلام و تقدیم احترام

به استحضار می رساند موکل دارنده چک شماره …… بر عهده بانک تجارت مورخ 90/5/10 به بانک محال علیه مراجعه و به دلیل عدم کفایت موجودی منجر به گواهی عدم پرداخت گردیده است. لذا مستدعی است ضمن دستور تعقیب و انجام تحقیقات لازم تصمیم مقتضی اتخاذ و حکم دادگاه کیفری چک بلامحل را ابلاغ فرمایید.

مراحل و نحوه شکایت کیفری چک بلامحل در دادسرا

دادخواست کیفری در مورد صدور چک بلامحل یکی از پرونده‌های رایج در نظام قضایی ماست. در این نوع دادخواست، شاکی باید ابتدا شکواییه‌ای تنظیم و به دادگاه عمومی و انقلاب ارسال کند. قانون‌گذار مجازات‌هایی را برای صادرکننده چک بلامحل تعیین کرده است، که شامل حبس و جزای نقدی است. با این حال، آگاهی از جزئیات مربوط به این نوع پرونده‌ها می‌تواند حجم آن‌ها را کاهش دهد.

برگشت زدن چک

در ابتدا، مراجعه به بانک و اخذ گواهی عدم پرداخت یا برگشت زدن چک اولین مرحله در جریان شکایت کیفری چک برگشتی است.

همان فردی که چک را برگشت می‌دهد، ذینفع چک محسوب می‌شود و می‌تواند شکایت کند. همچنین، همان مکان که چک برگشت خورده است، محل وقوع جرم و ملاک تعیین و تشخیص دادسرای صالح برای شروع شکایت کیفری چک بلامحل است.

ذینفع چک

صرفنظر از اینکه چک متعلق به چه کسی است، قانونگذار فردی را که با داشتن چک به بانک مراجعه می‌کند و گواهی عدم پرداخت اخذ می‌کند را ذینفع می داند.

دلایل برگشت خوردن چک

یک چک ممکن است به دلایل مختلف و متعددی برگشت بخورد، از جمله:

الف) کسر یا فقدان موجودی در حساب بانک

ب) مغایرت امضاء با امضای صادرکننده چک

ج) قلم خوردگی یا اشتباه در نوشتار چک

د) مسدودی حساب بانک صادرکننده چک

تنظیم متن شکواییه

برای تنظیم متن شکواییه، توصیه می‌شود که از دانش خود اکتفا نکنید و حداقل با یک وکیل متخصص چک و اسناد تجاری و دعاوی کیفری مشورت نمایید. آن‌چه که بهتر است، طی مراحل حتما وکیل داشته باشید، اما اگر به هر دلیلی نمی‌خواهید وکیل بگیرید، توصیه می‌کنیم تحت نظر یک وکیل اقدام وعمل نمایید.

مراجعه به دفتر خدمات قضایی

توجه داشته باشید که ملاک تعیین دادگاه صالح برای شکایت شما، بانکی است که برای برگشت چک به آن مراجعه می کنید. به بیان دیگر، در صورتی که چک در یکی از شعبات یک بانک رد شد، شکایت باید در همان شعبه یا دادگاه معاونت آن بانک طرح شود. ولی در هر حال، شما می توانید شکایت خود را در هر جای ایران و هر یک از دفاتر خدمات قضایی ثبت نمایید.

تعیین مرجع قضایی صالح

مطابق رأی وحدت رویه 669-21/7/1383 هیئت عمومی دیوان عالی کشور، دارنده چک می‌تواند در هر شعبه‌ای که گواهی عدم پرداخت دریافت کرده است، شکایت خود را طرح نماید. این به این معناست که سیستم یکپارچه بانک‌ها اجازه می‌دهد که دارنده چک علاوه بر شعبه افتتاح حساب، در سایر شعب نیز شکایت کند.

طی کردن مراحل تحقیق و تعقیب جرم

جرم صدور چک بلامحل از جمله جرایم عمومی است که در آن، تحقیق و تعقیب در دادسرا با روش‌های رایجی انجام می‌شود.

اعلام تصمیم دادسرا

دادسرا در خصوص چک بلامحل می‌تواند تصمیم به قرار جلب به دادرسی یا قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب بگیرد.

 دو مرحله اساسی در دادرسی کیفری عبارت است از تحقیق و تعقیب جرایم در دادسرا و رسیدگی ماهوی و تشخیص و تصمیم در مورد میزان و نوع مجازات. در این راستا، مرحله تحقیق یعنی دادسرا، اولاً به بررسی جرم بودن یا نبودن مرتکب می‌پردازد. اگر تشخیص دادسرا بر جرم بودن مرتکب باشد، قرار جلب به دادرسی یا مجرمیت صادر می‌شود. اما اگر تشخیص دادسرا بر عدم وقوع جرم یا جرم نبودن عمل باشد، اقدام به صدور قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب می‌شود.

قرار منع تعقیب

قرار منع تعقیب، گزارشی است که بازپرس یا دادیار پس از بررسی کامل دلایل و قراین پرونده و اعلام ختم رسیدگی صادر می‌کند. در این گزارش، نتیجه‌گیری می‌شود که عمل منتسب به متهم جرم نیست یا اینکه عمل انتسابی جرم است اما دلیل کافی برای توجه اتهام به متهم در پرونده وجود ندارد.

قرار موقوفی تعقیب

قرار موقوفی تعقیب، یک قرار است که در مواردی صادر می‌شود که برخلاف قرار منع تعقیب و جلب به دادرسی است. این قرار پس از ختم تحقیقات و رسیدگی، در تمام مراحل دادرسی قابلیت صدور دارد. قرار موقوفی تعقیب به طور شکلی صادر می‌شود، و ادامه تعقیب کیفری به دلیل حدوث عواملی متوقف می‌شود، خواه دلایل اتمام متوجه متهم باشد یا نه.  

موارد موثر در صدورقرار موقوفی تعقیب به این گونه است: فوت متهم یا محکوم‌علیه؛ یا آنکه شاکی یا مدعی خصوصی در جرایم قابل گذشت گذشت کند؛ یا زمانی که عفو شامل می‌شود؛ یا مجازات قانونی فسخ می‌یابد؛ یا مرور زمان اعمال می‌شود؛ یا متهم توبه کند؛ یا امر مختوم اعتبار پیدا کند.

قرار جلب به دادرسی

در حین که دادستان یا شاکی از قرار منع پیگرد یا منع تعقیب متهم اعتراض می‌کنند، پرونده به دادگاه منتقل می‌شود و دادگاه دربارة آن رسیدگی می‌کند. اگر دادگاه به این نتیجه رسد که متهم قابل تعقیب است و قرار بازپرس دال بر غیر قابل تعقیب بودن متهم صحیح نیست، قرار بازپرس را نقض می‌کند.

 در این صورت، دادگاه «قرار جلب به رسیدگی» یا «جلب به دادرسی» صادر می‌کند. این قرار می‌ایجاد کند که پرونده دارای قرار مجرمیت و کیفرخواست باشد و قابل طرح در دادگاه است. بدین ترتیب، تحقیقات درباره متهم ادامه می‌یابد و پرونده به مرحله جدیدی از دادرسی وارد می‌شود.

نتایج صدور قرار جلب به دادرسی این است که متهم ملزم می‌شود تا برای پاسخگویی به اتهام و دفاع از خود و تعیین میزان مجازات در دادگاه کیفری حاضر و پاسخگو باشد.

رسیدگی در دادگاه

نظر قاضی دادسرا مبنی بر مجرمیت یا جلب به دادرسی، مصداق ارسال پرونده به دادگاه صالح برای تشخیص مجرمیت و تعیین میزان مجازات می‌باشد.

اعتراض به قرارهای منع یا موقوفی تعقیب

 قرار منع یا موقوفی تعقیب، نتیجه تصمیم مقام دادسرا در خصوص متهم است که قابلیت محاکمه و مجازات را ندارد، زیرا مثلاً فوت کرده یا دچار جنون شده است. قرارهای منع تعقیب و موقوفی تعقیب دو نوع قرار دادرسی کیفری هستند که شاکی می‌تواند در دادگاه کیفری دوم اعتراض کند.

پرداخت وجه چک قبل از شکایت کیفری

هنگامی که صادرکننده چک قبل از تاریخ شکایت کیفری، وجه چک را نقداً به دارنده آن پرداخت یا با موافقت شاکی ترتیب پرداخت را فراهم کرده یا موجبات پرداخت را در بانک محال علیه فراهم می‌کند، وی از تعقیب کیفری معاف خواهد بود.

در این صورت، بانک باید تا میزان وجه چک، حساب صادرکننده را مسدود کند و در صورت مراجعه دارنده و تسلیم چک، وجه آن را باید به دارنده پرداخت کند.

هر کس با آگاهی از وضعیت بسته بودن حساب بانکی خود، اقدام به صدور چک نماید، این اقدام به جای صدور چک محسوب می‌شود و فرد به حداکثر مجازات تعیین شده برای این جرم محکوم خواهد شد. مجازات تعیین شده غیرقابل تعلیق است و شخص نمی‌تواند از آن تبعیت کند.

نکته: جرایم صدور چک بدون شکایت دارنده چک، غیرقابل تعقیب است.

انتقال چک بعد از شکایت کیفری

در صورت شکایت کیفری، اگر شاکی چک به دیگری انتقال دهد یا حقوق خود را در خصوص چک به هر نحو واگذار کند، تعقیب کیفری موقوف و ساقط خواهد شد.

گذشت شاکی قبل از صدور حکم قطعی

اگر شاکی قبل از صدور حکم قطعی، گذشت کند یا متهم وجه چک و خسارات تأخیر تأدیه را نقداً به دارنده آن پرداخت کند یا موجبات پرداخت وجه چک و خسارات مذکور را از تاریخ ارائه چک به بانک فراهم کند یا در صندوق دادگستری یا اجرای ثبت تودیع نماید، مرجع رسیدگی قرار موقوفی تعقیب صادر خواهد کرد.

قرار موقوفی تعقیب مانع از آن نیست که دادگاه نسبت به سایر خسارات مورد مطالبه رسیدگی و حکم صادر کند.

گذشت شاکی پس از صدور حکم قطعی

هرگاه شاکی بعد از صدور حکم قطعی، گذشت کند یا محکوم علیه، به ترتیب مذکور در بندهای پیشین، موجبات پرداخت وجه چک و خسارات تأخیر تأدیه و سایر خسارات مندرج در حکم را فراهم کند، اجرای حکم موقوف خواهد شد.

محکوم علیه در این صورت فقط ملزم به پرداخت مبلغی معادل یک سوم جزای نقدی مقرر در حکم خواهد بود که به دستور دادستان به نفع دولت وصول خواهد شد.

ادعای مفقود یا مجعول یا سرقتی بودن چک

صادرکننده چک، ذینفع یا قائم مقام آنها می‌توانند با تصریح به اینکه چک مفقود یا سرقت یا جعل شده یا از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرایم دیگری تحصیل گردیده، کتباً دستور عدم پرداخت وجه چک را به بانک دهید.

در این صورت، بانک پس از احراز هویت دستور دهنده، از پرداخت وجه آن خودداری خواهد کرد. در صورت ارائه چک، بانک گواهی عدم پرداخت را با ذکر علت اعلام شده صادر و تقسیم می‌کند.

تکلیف کسی که دستور عدم پرداخت می دهد

دستور دهنده مکلف است، پس از اعلام به بانک، شکایت خود را به مراجع قضایی تقدیم و حداکثر ظرف یک هفته گواهی شکایت خود را به بانک تسلیم نماید.

اگرچه در غیر این صورت، پس از انقضای مدت مذکور، بانک از محل موجودی به تقاضای دارنده چک، وجه آن را پرداخت خواهد کرد.

تاثیر شکایت دارنده پس از دستور عدم پرداخت

بنا بر ماده ای که دارنده چک، اگر کسی را که دستور عدم پرداخت داده، شکایت کند و ثابت کند که ادعایی که موجب عدم پرداخت شده، خلاف واقع است، آن شخص علاوه بر مجازات مقرر برای جرم صدور چک، ملزم به پرداخت خسارات وارده به دارنده چک خواهد شد.

در این زمینه، ذینفع کسی است که چک به نام او صادر یا ظهرنویسی شده باشد یا اینکه چک به او واگذار شده باشد (یا چک در وجه حامل به او واگذار شده باشد).

تکلیف بانک پس از دستور عدم پرداخت

هنگامی که دستور عدم پرداخت بر اساس این بهانه صادر شود، بانک مکلف است تا وجه چک را در حساب مسدودی در اختیار دارد و تا تعیین تکلیف نهایی آن در مراجع رسیدگی، با انصراف دستوردهنده، نگه داشتن کند.

امکان دستور عدم پرداخت چک های تضمینی و مسافرتی

بنا بر ماده ای، وجه چک های تضمینی و مسافرتی نمی توان توقیف کرد مگر آنکه بانک صادرکننده نسبت به آن ادعای جعل نماید. در این صورت، دارنده چک حق دارد به مراجع قضایی شکایت کند.

همچنین، وجود چک در دست صادرکننده، دلیل پرداخت وجه آن و انصراف شاکی از شکایت است مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.

نشانی متهم در جرم صدور چک بلامحل

اگر دسترسی به متهم حاصل نشود، نشانی آخرین اقامتگاه قانونی او محسوب می‌شود. هرگونه ابلاغ به این نشانی صورت می‌گیرد. اگر متهم در نشانی بانکی یا نشانی تعیین شده شناخته نشود یا چنین مكانی وجود نداشته باشد، گواهی مأمور به حساب می‌آید و بدون احضار متهم، رسیدگی بدون نیاز به آگهی صورت می‌گیرد. مرجع رسیدگی، حسب مورد، از قرارهای تأمینی نظیر صدور قرار کفالت یا وثیقه، اعم از وجه نقد، ضمانت نامه بانکی یا مال منقول یا غیر منقول، علیه صادرکننده صادر می‌کند.

مطالبه وجه چک ضمن شکایت کیفری

توجه داشته باشید که طرح شکایت کیفری در مورد صدور چک بلامحل، به طور مستقیم شما را به وجه چکتان نمی‌رساند. در صورت موفقیت در پی خواهد داشت مجازات صادرکننده چک. اگر می‌خواهید مجازات و وجه چکتان را مطالبه کنید، باید به طور جداگانه یا پس از صدور قرار مجرمیت و ارسال آن به دادگاه کیفری، دادخواستی حقوقی برای مطالبه وجه چک تقدیم کنید.

نحوه ارائه دادخواست

درخواست به دادگاه باید به همراه اسناد و مدارک لازم به طرفیت صادر کننده و در صورت نیاز به نوان و یا ضامنینی، به طرفیت همه آنها و یک نسخه طرح دعوی داده شود. علاوه بر دادخواست، گواهی عدم پرداخت و چک برگشتی ضمیمه شده باشد.

هزینه دادرسی

هزینه دادرسی در مرحله ابتدایی حدود 2.5 درصد از ارزش درخواست شده است و در مرحله تجدید نظر خواهی، حدود 3.5 درصد از ارزش حکم خواهد بود.

دادگاه صالح

بر طبق رأی وحدت رویه شماره 688 مورخ 85/4/20 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، دارنده می تواند به دادگاه محل وقوع عقد و یا قرارداد (مسیر اول) یا دادگاه محل صدور چک و یا دادگاه محل انجام تعهد (مسیر دوم) یعنی دادگاه استقرار بانک محالٌ علیه (مسیر سوم) و یا با عنایت به قواعد عمومی صلاحیت نسبی موضوع ماده 11 قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 21/1/1379 برای اقامه دعوی به دادگاه محل اقامت خوانده (مسیر چهارم) مراجعه نماید.

نکات مهم شکایت کیفری چک

• در موارد زیر صادر کننده چک از مسئولیت کیفری معاف است و به عبارت دیگر چک حقوقی است:
  • الف: زمانی که ثابت شود چک سفید امضاء شده است.
  • ب: هنگامی که در متن چک، وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی شده باشد.
  • ج: زمانی که در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.
  • د: هنگامی که بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی بوده یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.
  • هـ: زمانی که ثابت گردد چک بدون تاریخ صادر شده و یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد.
• دارنده چک، تنها کسی است که برای اولین بار چک را به بانک ارائه می‌دهد. اگر دارنده چک ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور چک به بانک مراجعه نکرد یا ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت شکایت نکند، دیگر حق شکایت کیفری ندارد.
• پاسخ بانک در این زمینه این است که هنگامی که دارنده چک برای اولین بار چک را به بانک ارائه می‌دهد، باید هویت کامل و دقیق او را پشت چک با ذکر تاریخ قید کند.
• اگر چک پس از برگشت از بانک به دارنده منتقل شود، فقط در صورت فوت مورث به دلیل انتقال قهری، دارنده چک حق شکایت کیفری خواهد داشت.
• دارنده چک می‌تواند چک را از طریق نماینده خود وصول کند، اما برای حفظ حق شکایت کیفری باید هویت و نشانی خود را با تصریح نمایندگی در ظهر چک قید کند. در این صورت، بانک گواهی عدم پرداخت و گواهی مطابقت امضا را به نام صاحب چک صادر می‌کند.
• همچنین، رسیدگی به کلیه شکایات و دعاوی کیفری و حقوقی مربوط به چک در دادسرا و دادگاه تا خاتمه رسیدگی، فوری و خارج از نوبت خواهد بود. این کار به منظور اطمینان از سرعت و دقّت در روند قضایی است.

شرح جریان یک پرونده شکایت کیفری چک برگشتی

شروع و شرح شکایت کیفری چک

شركت ………….. به عنوان شاكی با ارایه كپی برابر با اصل یك فقره چك و گواهی عدم پرداخت بانك محال‌علیه شكواییه‌ای را با ابطال تمبر غیر مالی تقدیم دادسرای عمومی و انقلاب تهران می‌کند.

طبق شرح شکواییه، آقای «عباس» متهم است یك فقره چك بلامحل به شماره …. مورخ 12/2/92 عهده بانك ملی به مبلغ 300 میلیون تومان صادر کرده و در این میان شاکی دعوا، رسیدگی قانونی و جلب متهم را از مقام قضایی خواستار شده است.

شاکی آقایان «حسین» و «سعید» را به عنوان نماینده خود برای پیگیری و اقدام قانونی معرفی کرده است. براساس دستور معاون دادستان تهران و سرپرست دادسرا، عین شكواییه چك به كلانتری محل بانك محال‌علیه ارسال و خواسته می‌شود که صادركننده‌ی چك به عنوان متهم، ظرف سه روز پس از رویت در محل برای پاسخگویی حاضر شود. همچنین در این شکواییه قید می‌شود که در صورت عدم حضور متهم جلب خواهد شد. به این ترتیب در صورت حضور، از وی تحقیق به عمل می‌آید و در حضور طرفین به دادسرا هدایت می‌شود. اما در صورت خودداری متهم از حضور در مرجع قضایی، با معرفی شاكی خصوصی، جلب صورت گرفته و چنانچه رضایت شاكی خصوصی تحصیل شود و یا متهم اصل لاشه چك را ارایه کند، مراتب در صورت‌جلسه منعكس شده و پرونده ارسال می‌شود.

تحقیق کلانتری – چک بلامحل

به متهم یک احضاریه ارسال می‌شود تا ظرف ۳ روز از تاریخ ابلاغ، خود را معرفی کند. در غیر این صورت، متهم جلب خواهد شد. اگر متهم حاضر نشد، کلانتری مراتب را به دادسرای مربوطه گزارش می‌دهد.

 در تاریخ ۹۲/۴/۶، بازجویی انجام شد و نماینده حقوقی شرکت شاکی با معرفی کامل خویش شكایت خود را بیان و تقاضای رسیدگی کرد.

برای دستگیری متهم، یک برگ جلب سیار ۲۰ روزه صادر می‌شود. به کلیه یگان‌های نیروهای انتظامی تهران بزرگ دستور داده شد که در حین رویت متهم را جلب و تحت حفاظت به شعبه دادسرا اعزام کنند.

ارجاع پرونده به دادسرا

پس از این مرحله، پرونده به دادسرا ارجاع می‌شود. دادیار دادسرا با ملاحظه اوراق پرونده، ختم تحقیقات را اعلام می‌کند و به شرح زیر تصمیم می‌گیرد و به دادستان اطلاع می‌دهد.

قرار دادسرا چک بلامحل

دادیار درخصوص اتهام عباس، به موجب صدور چک بدون محل به شماره 614696 مورخ 92/2/12 به مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان از حساب جاری بانک ملی ایران، با توجه به شكایت دارنده چک یعنی «تعاونی اعتبار مولی‌الموحدین» و وجود اصل چک در دست شاکی و صدور گواهی «عدم پرداخت به لحاظ کسر موجودی» از سوی محال‌علیه، و عدم حضور متهم برای دفاع از اتهام، بر اساس مواد ۳ و ۷ و ۲۲ قانون صدور چک مصوب ۱۳۵۵ و اصلاحی آن در سال ۱۳۸۲، تقاضای تعقیب و کیفر نامبرده را دارد.

همچنین، پرونده به تنفیذ بند ز ماده ۳ قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب سال ۱۳۸۱ به حضور دادستان تسلیم می‌شود. کیفرخواست با موافقت دادستان صادر می‌شود.

رسیدگی دادگاه کیفری – چک بلامحل

پرونده به دادگاه کیفری ارجاع شد و به موجب دستور معاون مجتمع قضایی، رسیدگی به پرونده به شعبه دادگاه کیفری واگذار شد. شعبه دادگاه پس از بررسی، حکم به تعیین وقت رسیدگی مناسب داد و متهم را به آدرس بانک احضار کرد. همچنین شاکی پرونده نیز احضار شد و نماینده دادستان نیزدعوت شد.

در تاریخ ۹/۸/۹۲، دادگاه در زمان مقرر تشکیل شد، اما شاکی و متهم حضور پیدا نکردند. درعوض، نماینده دادستان حاضر شد و اعلام کرد که تقاضا دارد حکم به محکومیت متهم به شرح کیفرخواست صادر شود. پس از بررسی پرونده، دادگاه رسیدگی را خاتمه داد و به صدور رای پرداخت.

رای دادگاه کیفری چک بلامحل در خصوص پرونده مذکور

در مورد اتهام آقای عباس …. دایر بر صدور یك فقره چك بلامحل به شماره …. مورخ 12/2/92 عهده بانك ملی به مبلغ سیصد میلیون تومان تمام، نظر به شكایت شاكی دعوا به نام تعاونی اعتبار …… و ملاحظه تصویر مصدق چك و گواهی عدم پرداخت بانك محال‌علیه و كیفرخواست صادر شده از سوی دادسرای عمومی و انقلاب تهران و با توجه به این‌كه متهم از آدرس بانكی احضار شده و علی‌رغم ابلاغ قانونی از وقت مقرر در دادگاه حاضر نشده و لایحه نیز به این دادگاه ارسال نكرده است، بزه انتسابی برای دادگاه محرز شد، به این ترتیب به استناد مواد 3 و 7 و 22 از قانون چك با اصلاحات بعدی، آقای عباس را به تحمل دو سال حبس و محرومیت از داشتن دسته چك به مدت 2 سال محكوم می‌کند. این رای غیابی است و پس از ابلاغ به مدت 10 روز قابل واخواهی در همین دادگاه و تا 20 روز قابل تجدیدنظرخواهی در محاكم تجدید نظر استان تهران است.

بعد از صدور رای، آقای عباس در لایحه‌ای واخواهی کرد و اعلام کرد که مبلغ مذکور را به شاکی پرداخت کرده است. آقای عباس همچنین گواهی بانک مربوطه را اریه کرد که بانک تصدیق کرده است که وجه چک مذکور پرداخت شده است. این بدین معناست که وکیل وجه چک را پرداخته و مورد تایید دارنده چک نیز بوده است. با پرداخت وجه چک، تعقیب و مجازات وکیل محلی از اعراب ندارد و به همین دلیل، از دادگاه محترم کیفری استدعای رسیدگی و صدور رای مبنی بر فسخ دادنامه مورد واخواهی و صدور قرار موقوفی تعقیب کرد.

نمونه رای دادگاه چک بلامحل

پرونده کلاسه : …

شعبه : 1007 دادگاه عمومی (جزایی) مجتمع قضایی ولیعصر تهران

دادنامه شماره  : ….

شاکی : آقای م.ر با وکالت مسعود محمدی وکیل پایه یک دادگستری، به نشانی …

متهم : آقای ک.م به نشانی ..

اتهام: صدور چک بلامحل

متن رای دادگاه صدور چک بلامحل

در خصوص اتهام آقای ک.م فرزند حسام دایر بر صدور یک فقره چک بلامحل به شماره … مورخ 90/5/10 عهده بانک تجارت شعبه ایرانشهر شمالی به مبلغ 63,657,624 ریال با توجه به شکایت شاکی، آقای م.ر به وکالت از آقای مسعود محمدی وکیل پایه یک دادگستری صدور گواهی عدم پرداخت از سوی بانک محال علیه، کیفرخواست صادره از دادسرای تهران، توجه اتهام به متهم موصوف محرز و به استناد مواد 3 و 7 و 2 به ویژه بند ج ماده 7 قانون اصلاح موادی از قانون چک مصوب 1382/6/2 نامبرده به تحمل دو سال حبس و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال محکوم می نماید. رای صادره غیابی و ظرف دو روز پس از ابلاغ واقعی قابل واخواهی در این دادگاه و سپس ظرف بیست روز قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد.

رئیس شعبه 1007 دادگاه عمومی جزایی تهران