دارنده چک می‌تواند از تاریخ سررسید چک برای دریافت وجه آن به بانک مراجعه کند. اگر به هر دلیلی وجه چک پرداخت نشود، او می‌تواند با استفاده از روش‌های مختلفی مانند شکایت کیفری، حقوقی یا ثبتی علیه صادرکننده چک برگشتی اقدام کند.

هر یک از این روش‌ها شرایط خاص خود را دارند و متقاضی باید با توجه به نوع دعوی (حقوقی یا کیفری) اقدام کند. همچنین، شکایت کیفری از چک برگشتی مهلت زمانی مشخصی دارد و برخی چک‌ها نیز قابل طرح دعوای کیفری نیستند.

این موضوع اهمیت آگاهی از جزئیات شکایت کیفری از چک برگشتی را افزایش می‌دهد.در این مقاله، به بررسی شکایت کیفری از چک برگشتی و چک بلامحل خواهیم پرداخت. همچنین مهلت شکایت کیفری، مراحل و نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی و چک‌هایی که نمی‌توان از آنها شکایت کیفری کرد، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

در پایان، به این پرسش پاسخ خواهیم داد که شکایت چک برگشتی چه مدت طول می‌کشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، با ما همراه باشید.

مهلت شکایت کیفری از چک برگشتی

شکایت کیفری از چک برگشتی یکی از روش‌های مطالبه وجه چک است و برای این کار، قانون دو مهلت زمانی شش‌ماهه تعیین کرده است.

مهلت‌های شکایت کیفری:

1. مهلت اول: دارنده چک باید ظرف 6 ماه از تاریخ صدور چک، آن را برگشت زده و از بانک گواهی عدم پرداخت دریافت کند. در غیر این صورت، امکان شکایت کیفری وجود نخواهد داشت.
   • توجه: برگشت زدن چک‌های ثبت نشده امکان‌پذیر نیست، زیرا بانک‌ها طبق قانون جدید نمی‌توانند گواهی عدم پرداخت برای این نوع چک‌ها صادر کنند.
2. مهلت دوم: پس از دریافت گواهی عدم پرداخت، دارنده چک 6 ماه دیگر فرصت دارد تا به دادسرا مراجعه کرده و شکایت کیفری را آغاز کند.

مثال: اگر تاریخ سررسید چک 98/3/17 باشد، دارنده می‌تواند تا 98/9/17 چک را برگشت زده و گواهی عدم پرداخت را دریافت کند. اگر در تاریخ 98/6/15 چک را برگشت بزند، تا تاریخ 98/12/15 برای شروع شکایت کیفری زمان دارد.اگر در این مدت گواهی عدم پرداخت دریافت نشود یا شکایت کیفری آغاز نشود، دیگر امکان شکایت کیفری وجود نخواهد داشت و باید از روش‌های حقوقی یا ثبتی استفاده کرد.

مراحل و نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی

شکایت کیفری از چک برگشتی به عنوان یک اقدام قانونی برای پیگیری وجه چک بلامحل، مراحل خاصی دارد. مطابق قانون، صدور چکی که در حساب آن پول نیست، جرم محسوب می‌شود و دارنده چک باید شکایت خود را در دادسرای حوزه‌ای که بانک صادرکننده گواهی عدم پرداخت در آن واقع است، پیگیری کند.

مراحل شکایت کیفری از چک برگشتی:

1. ثبت نام در سامانه ثنا: متقاضی باید ابتدا در سامانه ثنا ثبت‌نام کرده و نوبت خود را از دفاتر خدمات قضایی دریافت کند.
2. جمع‌آوری مدارک: مدارک مورد نیاز شامل اصل چک برگشتی، گواهی عدم پرداخت از بانک و اسناد هویتی است. این مدارک باید به همراه شکواییه به دفتر خدمات قضایی ارائه شود.
3. تنظیم شکواییه: شکواییه باید شامل اطلاعات دقیق درباره صادرکننده چک و دلایل شکایت باشد.
4. ثبت شکایت: پس از آماده‌سازی مدارک و شکواییه، متقاضی باید به دفتر خدمات قضایی مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت کند.
5. پیگیری مراحل شکایت: پس از ثبت شکایت، متقاضی می‌تواند مراحل پیگیری پرونده را از طریق حساب کاربری خود در سامانه ثنا دنبال کند.

چک هایی که نمی توان از آنها شکایت کیفری کرد

چک‌هایی که نمی‌توان از آن‌ها شکایت کیفری کرد، به شرح زیر هستند:

1. چک سفید امضا: اگر ثابت شود چکی بدون نام دارنده، مبلغ و تاریخ صادر شده، به عنوان چک حقوقی تلقی می‌شود و نمی‌توان از آن شکایت کیفری کرد.
2. چک مشروط: چکی که دریافت وجه آن به انجام یک شرط منوط شده باشد، مثلاً در صورتی که فروشنده سند را به خریدار منتقل کند. اگر این شرط در متن چک نیامده باشد اما با شهادت شاهد قابل اثبات باشد، این چک نیز حقوقی است و پیگیری کیفری ندارد.
3. چک تضمینی: اگر در متن چک قید شده باشد که برای تضمین انجام کار یا معامله صادر شده، قابل پیگیری کیفری نیست. حتی اگر ضمانت قابل اثبات باشد و در متن چک ذکر نشده باشد، نمی‌توان از آن شکایت کیفری کرد.
4. چک‌های بدون تاریخ: اگر صادرکننده چکی بدون تاریخ صادر کرده باشد و دارنده بعداً تاریخ روی آن درج کند، در صورتی که ثابت شود دارنده این تاریخ را اضافه کرده است، نمی‌توان از آن شکایت کیفری کرد.
5. چک‌های مدت‌دار: اگر تاریخ سررسید چک با تاریخ صدور آن متفاوت باشد، تنها می‌توان وجه چک را به شیوه حقوقی مطالبه کرد.
6. چک‌های مربوط به معاملات نامشروع یا بهره ربوی: این چک‌ها نیز قابل شکایت کیفری نیستند.
7. چک‌هایی که در مهلت شش‌ماهه گواهی عدم پرداخت دریافت نشده‌اند: اگر گواهی عدم پرداخت دریافت نشود یا شکایت کیفری تا 6 ماه پس از دریافت گواهی آغاز نشود، امکان شکایت کیفری وجود ندارد.
8. چک‌های صادره از موسسات مالی و اعتباری یا صندوق‌های قرض‌الحسنه: این چک‌ها نیز قابل تعقیب کیفری نیستند.
9. چک‌هایی که پس از صدور گواهی عدم پرداخت با پشت‌نویسی به دیگری منتقل شوند: این چک‌ها نیز نمی‌توانند از طریق روش کیفری پیگیری شوند.

در شرایط ذکر شده، تنها می‌توان چک را به شیوه حقوقی یا ثبتی پیگیری کرد. با راه‌اندازی سامانه صیاد توسط بانک مرکزی و الزام ثبت چک‌ها در این سامانه، حجم چک‌های برگشتی کاهش یافته و در نتیجه، تعداد شکایات کیفری مربوط به چک نیز کاهش چشمگیری داشته است.

شکایت چک برگشتی چقدر طول میکشد؟

شکایت از چک برگشتی یکی از سوالات متداولی است که متقاضیان می‌پرسند: “شکایت چک برگشتی چقدر طول می‌کشد؟” در پاسخ به این پرسش، باید گفت که رسیدگی به شکایت از چک برگشتی زمان مشخصی ندارد و نمی‌توان بازه زمانی دقیقی برای آن تعیین کرد.

با این حال، عواملی مانند زمان برگشت زدن چک، زمان ثبت شکایت توسط متقاضی، تعداد جلسات دادگاه برای رسیدگی و صدور حکم، و همچنین ورود پرونده به مرحله تجدیدنظر یا فرجام‌خواهی می‌توانند بر مدت زمان رسیدگی تأثیرگذار باشند.

چک حقوقی، چکی است که قابلیت پیگیری کیفری ندارد و این عدم قابلیت نتیجه مستقیم قانونی است که قانون‌گذار در نظر گرفته است. برای آشنایی بیشتر با چیستی و ماهیت چک حقوقی و همچنین انواع و مراحل وصول آن، مطالعه مقاله مرتبط توصیه می‌شود.

در مجموع، فرایند شکایت از چک برگشتی ممکن است به طور کلی زمان‌بر باشد. اگر فرد با روند قانونی آشنا نباشد یا بدون وکیل اقدام کند، این فرایند ممکن است تا یک سال طول بکشد. اما در صورتی که فرد با کمک وکیل اقدام کند، این زمان به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.