وصول چک برگشتی متوفی
با فوت مالک چک، اغلب افراد فرض میکنند که چکهای او قابلیت وصول نیستند. اما باید بدانیم که بر اساس قانون، چکهای برگشتی متوفی قابل وصول هستند. بر اساس مقررات قانونی، حتی پس از فوت مالک، چکهایی که وصول نشدهاند، قابل وصول هستند. در نتیجه، میتوان با توقیف اموال وی، به وصول چکها اقدام کرد.
این امر به این معنی است که مالکان چکها نمیتوانند به بهانه فوت مالک چک، از وصول آن جلوگیری کنند. بلکه باید با رعایت قوانین و پروسه های مربوطه، به وصول چکها اقدام کنند. بنابراین، اگر چکی را دارید که در حال حاضر صاحب چک فوت شده است، نمیتوانید صرفاً به دلیل فوت مالک چک، وصول آن را غیرممکن بدانید. بلکه باید با توقیف اموال وی و رعایت قوانین مربوطه، به وصول چکها اقدام کنید.
وصول چک برگشتی پس از فوت صاحب چک
بر اساس ماده 231 قانون امور حسبی، پس از مرگ شخص، تعهدات زمانی او قابل وصول میشوند. به عبارتی، اگر شخص چکی صادر کرده باشد که تاریخ پرداخت آن قبل از تاریخ فوت صاحب حساب باشد، طلب به طلب حال تبدیل میشود. به این معنی که بر اساس ماده 311 قانون تجارت، بانکها مجبورند تا باوجود کافی بودن موجودی حساب، چک را تأمین کنند و آن را پاس کنند. بنابراین، وصول چک برگشتی از بانک ضروری است.
ماده ۱۵ مقررات و شرایط عمومی حساب جاری بانکها، احکام زیر را تعیین میکند: اگر صاحب حساب یا یکی از شرکا دارنده دسته چک مشترک فوت شود و بانک از این موضوع اطلاع کتبی نداشته باشد، بانک مجاز است به پرداخت وجه چکهای صادر شده قبل از فوت اقدام نماید. در این شرایط، بانک هیچ مسئولیتی به دوش نخواهد داشت. هرچند که پس از اطلاع کتبی به بانک، تنها پرداخت چکهای صادر شده قبل از فوت صاحب حساب انجام خواهد شد. پرداخت چکهایی که تاریخ صدور آنها پس از فوت صاحب حساب باشد، امکانپذیر نخواهد بود و بانک نمیتواند چک برگشتی را وصول کند.
وصول چک برگشتی متوفی از ظهرنویس ها
پس از مرگ صاحب چک، بر اساس قانون تجارت، زمان وصول چک برگشتی برای طرح دعوای مطالبه وجه چک علیه ظهرنویسها هیچ محدودیتی نخواهد داشت. اگر چک در مهلت مقرر بر اساس قانون تجارت به بانک ارائه شود و گواهی عدم پرداخت صادر گردد، دعوای مطالبه وجه چک علیه ظهرنویسها قابل طرح خواهد بود. تاریخ پس از فوت یا حذف عنوان بر حقوق شخص ثالث و دارنده چک هیچ تأثیر ندارد. این دعوا میتواند توسط طرفین مستقلاً مطرح شود و بعد از پرداخت وجه چک، ظهرنویسها نیز میتوانند ادعاهای مربوط به متوفی را مطرح کرده و مبلغ پرداختی را دریافت کنند.