امروزه، فعالان حوزه تجارت از ابزارهای مختلفی مانند پرداخت نقدی، انتقال از طریق کارت بانکی و سفته برای انجام مبادلات و پرداخت بهای کالاها و خدمات استفاده می‌کنند. با این حال، می‌توان گفت که چک صیادی شایع‌ترین و پرکاربردترین وسیله پرداخت اعتباری در تجارت داخلی کشور ماست. چک به عنوان یک وسیله پرداخت اعتباری، تفاوت مهمی با سایر روش‌ها دارد. این شامل امکان شکایت کیفری از صادرکننده چک است. در مواردی که وجه کافی در حساب صادرکننده وجود ندارد یا نکات قانونی در نوشتن چک رعایت نشده باشد، بانک ممکن است از پرداخت وجه چک خودداری کند. در این صورت، دارنده چک می‌تواند اقدام به برگشت زدن و شکایت کیفری علیه صادرکننده کند.
با توجه به اهمیت نحوه نوشتن چک و آموزش روش صحیح نوشتن مبلغ آن به حروف، در این مقاله ابتدا به توضیح نحوه نوشتن چک پرداخته و سپس مهم‌ترین نکات مرتبط با تنظیم چک را بررسی خواهیم کرد.
نحوه نوشتن چک
افرادی که در زمینه تجارت به معاملات کالاها و خدمات مشغول هستند، از روش‌های متنوعی مانند پرداخت نقدی، انتقال از طریق کارت بانکی و سفته برای پرداخت بهای این کالاها و خدمات استفاده می‌کنند. با این حال، می‌توان به‌راحتی گفت که چک شایع‌ترین و پرکاربردترین وسیله پرداخت اعتباری در تجارت داخلی کشور ماست.
ماده 3 قانون جدید صدور چک به وضوح بیان می‌کند که صادرکننده چک نباید آن را به گونه‌ای تنظیم کند که بانک به دلایلی مانند عدم مطابقت امضا، قلم خوردگی در متن چک یا اختلاف در مندرجات، از پرداخت وجه چک خودداری کند. این ماده تأکید دارد که صادرکننده باید در تاریخ درج شده در چک، معادل مبلغ آن را در حساب خود داشته باشد و از خارج کردن وجه مربوط به چک از بانک یا صدور دستور عدم پرداخت خودداری کند.
هرچند به دلیل لزوم ثبت چک در سامانه صیاد، روش تنظیم چک بسیار ساده‌تر شده است، اما نحوه نوشتن چک و روش صحیح نگارش آن هنوز از اهمیت زیادی برخوردار است. عدم رعایت این نکات می‌تواند منجر به تعقیب کیفری صادرکننده و محکومیت جزایی او به اتهام چک برگشتی شود. بنابراین، در این بخش به توضیح نحوه نوشتن چک و آموزش طریقه نوشتن مبلغ آن به حروف پرداخته می‌شود.
نکات مهم در نوشتن چک:
- تکمیل متن چک: متن چک حتماً باید با قلم و دست‌خط صادرکننده تکمیل شود.
- نوشتن مبلغ: مبلغ چک باید هم به صورت ریال و هم به صورت تومان نوشته شود. به عنوان مثال: “ده میلیون ریال معادل یک میلیون تومان”.
- قید موضوع چک: بعد از نام گیرنده، حتماً ذکر شود که چک بابت چه چیزی صادر شده است. مثلاً: “بابت خرید یک دستگاه اتومبیل”.
- مبلغ عددی: در کادر مستطیل شکلی که مربوط به درج مبلغ چک به عدد است، مبلغ عددی باید به ریال نوشته شود و بلافاصله بعد از کلمه “ریال” با کمترین فاصله درج شود. انتهای مبلغ نیز باید خط تیره و علامت “x” قرار گیرد.
- نوشتن رقم صفر: در نوشتن مبلغ چک، رقم صفر باید به صورت دایره توخالی نوشته شود تا شبیه عدد 5 نباشد و همچنین به صورت نقطه نیز نوشته نشود.
- قلم خوردگی: اگر چک دچار قلم خوردگی شد، پشت چک قید کنید که فلان مبلغ صحیح است و قلم خوردگی از صادرکننده بوده و سپس امضا کنید.
- نام و تاریخ: در زیر امضا، حتماً نام و نام خانوادگی صادرکننده و تاریخ صدور چک قید شود.
- تاریخ سررسید: در قسمت سررسید چک، تاریخ سررسید باید هم به حروف و هم به عدد نوشته شود.
- با رعایت این نکات، می‌توانید از بروز مشکلات قانونی و مالی ناشی از چک برگشتی جلوگیری کنید و فرآیند انجام معاملات را تسهیل نمایید.
مهم ترین نکات طرز نوشتن چک صیادی
در بخش قبل به توضیح نحوه نوشتن چک، روش و طرز نوشتن آن و آموزش طریقه نوشتن مبلغ چک به حروف به منظور پرهیز از مواجه شدن با چک برگشتی و مشکلات آن پرداختیم. نکاتی که در بخش قبل برای شما توضیح دادیم، مربوط به روش نوشتن متن چک بود. اما در کنار اصول نوشتن متن چک، نکات دیگری نیز در رابطه با نوشتن چک وجود داشته که این نکات مربوط به متن چک نبوده بلکه ناظر بر اصول نگه داری دسته چک می باشد. به همین دلیل، در این بخش به آموزش مهم ترین نکات طرز نوشتن چک که به طور غیر مستقیم مرتبط با تنظیم چک بوده، می پردازیم:
- بعد از نوشتن چک، روی مبالغ ریالی و عددی چک با چسب نواری پوشانده شود.
- از دادن چک سفید امضا یا بدون تاریخ و مبلغ به دیگران خودداری شود.
- برگ ( ته چک) به طور کامل پر شود.
- از درج نمونه امضا در برگ ته چک خودداری شود. چرا که اگر دسته چک مورد سرقت قرار گیرد، امکان جعل امضا بر روی سایر برگ های چک وجود دارد.
- پس از تکمیل چک، یک نمونه کپی از آن تهیه شده و نزد صادر کننده نگه داری شود و حتما از گیرنده چک، رسید دریافت شود.
